Пачнём са спажыўца, з кліента. Цяпер, калі вакол нас так шмат гаджэтаў, калі мы атрымліваем так шмат рознага кантэнту, мы, спажыўцы, мяняем спосабы спажывання культурнай прадукцыі. І гэта ўплывае на ланцужкі стварэння каштоўнасці ў розных сегментах і на розных рынках.

Няма патрэбы згадваць розныя планшэты, тэлефоны, айфон або іншыя смартфоны, якія мы выкарыстоўваем з рознымі мэтамі, у розны час і ў розных сітуацыях. Гэта ўплывае на паводзіны кліентаў.

Яшчэ адно наступства пераходу на лічбавыя тэхналогіі на ланцужок стварэння каштоўнасці ў крэатыўных індустрыях – гэта доступ да інфармацыі. Дзе і як мы атрымліваем доступ да інфармацыі? Якімі платформамі і носьбітамі карыстаюцца спажыўцы? Гэта таксама ўплывае на тое, як і дзе культурны праект павінен быць даступны для спажыўцоў. Гаворка ідзе не толькі пра іх паводзіны, але і пра тыя інфармацыйныя рэсурсы, на якіх гэтыя спажыўцы атрымліваюць культурную прадукцыю.

Трэцяе наступства пераходу на лічбавыя тэхналогіі – гэта змена культуры спажывання культурнай прадукцыі. Калі раней усё было проста: мы чыталі кнігу або ішлі ў кіно для спажывання такога культурнага прадукту, як фільм, то зараз усё не так відавочна. Мы можам пайсці ў кінатэатр, каб паглядзець оперу. Зараз нярэдкія онлайн-трансляцыі новых балетаў або опер са знакамітых тэатраў. І гэта выдатна. Або, напрыклад, нам падабаецца глядзець TEDx. Вы прыходзіце ўбачыць некаторых лектараў ужывую, а некаторых глядзіце онлайн – з аўдыторыі транслюецца відэа. Гэта новая культура спажывання культурнага кантэнту.

Вы можаце чытаць кнігу, адначасова праглядаючы нататкі на сваім гаджэце, тэлефоне, каб знайсці тлумачэнне чагосьці незразумелага. Такім чынам, побач з папяровай кнігай у вас ляжыць тэлефон ці смартфон, і гэта стварае новую культуру. Зараз спажываць культурную прадукцыю можна нават у аўтобусе.

Чацвёртая змена, якая ўплывае на ланцужок стварэння каштоўнасці і крэатыўную эканоміку – гэта прасоўванне: як аператары, удзельнікі ланцужка стварэння каштоўнасці знаходзяць новых кліентаў, якія маюцца розныя крыніцы інфармацыі і носьбіты, хто змяняе іх культуру, як менавіта культурная прадукцыя спажываецца. Такім чынам, стратэгіі прасоўвання прадукцыі таксама трэба адаптаваць да гэтых лічбавых змен, што адбываюцца вакол нас.

Такім чынам, вяртаючыся да нашага першапачатковага паняцця ланцужка стварэння каштоўнасці, мы ўбачым, што кліенты мяняюцца, як і спосабы распаўсюджвання прадукцыі. Гэта значыць, што прадпрымальнікам прыходзіцца адаптавацца, таму што канчатковае звяно ланцужка стварэння каштоўнасці мяняецца вельмі хутка, мяняюцца і ўдзельнікі гэтага ланцужка, ён парушаецца (падумайце пра розныя платформы, мы хутка да гэтага вернемся). Людзям творчых прафесій таксама трэба адаптавацца, і яны адаптуюцца – некаторыя з іх проста абыходзяць усіх выдаўцоў, дыстрыб'ютараў, і выходзяць непасрэдна на спажыўцоў, бо яны могуць выдаць кнігу самастойна і ў іх ёсць сацыяльныя сеткі для яе прасоўвання. Як жа гэта ўплывае на ваш бізнэс, на аперацыйную мадэль вашай культурнай арганізацыі або крэатыўнага прадпрыемства? Гэта цікавае пытанне, над якім варта задумацца.

Адным з асноўных і найбольш відавочных наступстваў пераходу на лічбавыя тэхналогіі ланцужка стварэння каштоўнасці ў крэатыўнай эканоміцы з'яўляецца з'яўленне платформаў. Платформы паўсюль. Калі вы задумаецеся пра тое, як кліенты ... дзе яны прысутнічаюць – у Facebook або ў іншых сацыяльных сетках, у Twitter – мы ўсе там. Гэта ж шматмільярдныя кампаніі, якія кантралююць права доступу да аўдыторый і тых, хто што бачыць і як. А значыць, яны кантралююць гэты сегмент.

Калі вы думаеце пра дыстрыбуцыі – дзе б вы зараз размясцілі сваю кнігу? Калі вы хочаце ахапіць вялікую аўдыторыю, то на сайце Amazon.com. Гэта азначае, што Amazon.com кантралюе і па сутнасці можа дыктаваць свае ўмовы таго, як менавіта ваш культурны прадукт дасягне жаданай аўдыторыі і кліентаў.

Тое ж самае тычыцца і камп'ютэрных гульняў: існуе ўсяго некалькі платформаў, дзе іх можна набыць. Або падумайце пра мабільныя прыкладанні. Вы б зноў назвалі Google Play, App Store-платформы, якімі прыйдзецца карыстацца, таму што іншых спосабаў ахопу сваёй аўдыторыі проста няма, калі ваш культурны прадукт – прыкладанне.

Платформы дамінуюць на рынку, і гэта значыць, што ваша бізнэс-мадэль таксама павінна як задзейнічаць гэтыя платформы, так і, па сутнасці, канкураваць з імі. Навошта іх трэба задзейнічаць? Таму што людзям падабаюцца платформы, яны іх ужо выкарыстоўваюць. Там ужо ёсць аўдыторыя, і гэта азначае, што гэта прароцтва, якое само спраўджваецца, - усё больш людзей карыстаюцца імі, мы выкарыстоўваем гэтыя платформы больш эфектыўна, і платформы ў прынцыпе становяцца больш эфектыўнымі ў сваім узаемадзеянні з карыстальнікамі. Таму вы павінны на іх прысутнічаць.

Але, з іншага боку, вам трэба канкураваць, таму што вашы самыя каштоўныя кліенты – гэта тыя, з якімі вы можаце мець зносіны напрамую. Гэта падпісчыкі вашай навіннай рассылкі, карыстальнікі створанага вамі прыкладання, гэта аўдыторыя, з якой вы можаце фізічна ўзаемадзейнічаць, тыя, хто ведае вас па імені.

Таму не варта абмяжоўвацца толькі платформамі, бо ў такім выпадку яны пачынаюць кантраляваць ваш ланцужок стварэння каштоўнасці. Падумайце, як вы можаце эфектыўна стварыць сваю ўласную аўдыторыю, якую будзеце кантраляваць вы, а не платформа.

Пераход на лічбавыя тэхналогіі адбіўся таксама і на бізнэс-працэсах. Мы гаварылі пра гэта, калі гаворка ішла пра кампаніі, якія спецыялізуюцца на стварэнні прадуктаў. Таму што, калі вы кампанія, якая спецыялізуецца на прадуктах, у вас ёсць мноства бізнэс-працэсаў: вытворчасць культурнага прадукту, яго маркетынг, продаж, а затым праца з кліентамі пасля продажу, т.зв. пасляпродажнае абслугоўванне.

І лічбавыя змены закранаюць усе гэтыя працэсы. Маркетынг. Відавочна, што вам трэба мець справу з платформамі (мы толькі што пра іх згадвалі). Прыцягвайце аўдыторыю на гэтых платформах, выкарыстоўвайце новыя цікавыя, інтэрактыўныя фарматы, выкладвайце відэа, праводзьце розныя мультымедыйныя эксперыменты для прыцягнення аўдыторыі да вашага культурнага прадукта.

Нават кажучы пра самыя «культурныя», у нейкім сэнсе, бізнэс-працэсы, скажам, пра захаванне твора мастацтва або музеефікацыі, ці нават аналіз або аблічбоўку твораў мастацтва, то лічбавыя тэхналогіі прысутнічаюць і тут: шмат што зараз перакладаецца ў лічбавы фармат, а для маркетынгавай працы вы павінны карыстацца пэўнымі метадамі, платформамі і праграмным забеспячэннем. Усё гэта павінна быць сумяшчальным. Бізнэс-працэсы павінны дапаўняць адзін аднаго, а аналагавыя бізнэс-працэсы – пераводзяцца ў лічбавыя, таму што менавіта гэтага хочуць кліенты, менавіта гэта яны і шукаюць.

Да змен трэба адаптаваць усе аспекты дзейнасці. Ужо недастаткова проста прыехаць на фестываль, каб паслухаць музыку. Людзі таксама хочуць мець прыкладанне, якое падкажа ім, што менавіта яны слухаюць. Гэта павінна быць не проста прыкладанне, а прыкладанне інтэрактыўнае і цікавае – займальнае прыкладанне, якім захочуць карыстацца. Напрыклад, у выпадку кніжнага фестывалю, недастаткова проста мець спіс месцаў яго правядзення. Пакуль вы глядзіце кнігі на мерапрыемстве, маеце зносіны з аўтарамі, мастакамі, выдавецтвамі, вам хочацца мець зносіны ў Інтэрнэце, вы хочаце выконваць нейкія дзеянні ў сваім гаджэце тут і цяпер, і арганізатары павінны паклапаціцца пра гэта. Гэта азначае, што ўсе іх канчатковыя аперацыі таксама павінны быць даступныя онлайн, каб спрасціць іх, даступныя для сваіх кліентаў у розных фарматах і гаджэтах.

І, зразумела, дыстрыбуцыя цяпер таксама вырабляецца онлайн. Нават калі вы не карыстаецеся пэўнай платформай або ў вас ёсць уласны дыстрыб'ютарскі канал. Такім чынам, як ваша сістэма кіравання ўзаемаадносінамі з кліентамі (CRM) узаемадзейнічае з сістэмамі CRM вашых партнёраў па кнігарнях, скажам, калі мы гаворым пра кнігавыдавецтва? Гэта важна. Ці ёсць праблемы ва ўзаемадзеянні? Вельмі важна, каб вы ведалі, як адаптавацца да гэтых лічбавых змен, да якіх вам трэба прыстасавацца.

І не забывайце пра бізнэс-мадэлі. Таму што цяпер людзі плацяць онлайн. Можа быць, яны могуць плаціць онлайн і вам, за вашы прадукты. Можа быць, яны хочуць укладваць грошы праз краудфандзінгавыя платформы – ёсць некалькі мадэляў і спосабаў функцыянавання краудфандзінга. Ніжэй вы знойдзіце спасылкі, па якіх можна прайсці і атрымаць дадатковую інфармацыю. Існуе мноства розных платформаў і розных мадэляў краудфандзінга, якія вы можаце зараз выкарыстаць. Вы можаце змяніць сваю бізнэс-мадэль і, магчыма, дадаць у яе краудфандзінг.

Паўтаруся, пераход на лічбавыя тэхналогіі паўплываў на ўсе без выключэнняў бізнэс-працэсы прадпрыемстваў у сферы культуры і крэатыўнасці. І ў вас павінен быць генеральны план па адаптацыі да іх у сваёй арганізацыі.

Дзякуй, што надалі ўвагу гэтаму курсу! Спадзяюся, ён вам спадабаўся, і вы даведаліся нешта новае і карыснае для сваёй працы. Звярніце ўвагу на дадатковую інфармацыю –прыклады, матэрыялы і карысныя спасылкі, якія вы знойдзеце пад відэа. Дзякуй і да пабачэння!