content
ЛЕКЦЫЯ 1. «Уся справа ў працэсе»
Навошта патрэбны культурныя стратэгіі? Роля ўладаў (няхай гэта будзе на нацыянальным, рэгіянальным або мясцовым узроўні) заключаецца не ў тым, каб ствараць культурны кантэнт або кіраваць людзьмі творчых прафесій, а ў тым, каб стварыць спрыяльнае асяроддзе для росквіту культуры і рэалізацыі творчага патэнцыялу. Паколькі сродкі на культуру заўсёды абмежаваныя, а палітыка зменлівая, культурная стратэгія павінна расстаўляць дакладныя прыярытэты, ставіць амбіцыйныя мэты і вызначаць спосабы іх дасягнення. Культурная стратэгія дыктуе не толькі тое, што нам трэба рабіць, але і тое, як нам трэба гэта рабіць. І, што немалаважна, яна вызначае прынцыпы працы і мадэль кіравання.

Каму патрэбны культурныя стратэгіі? Культурныя стратэгіі могуць існаваць на розных узроўнях. Часцей за ўсё яны выкарыстоўваюцца ўрадам, Міністэрствам культуры і іншымі міністэрствамі, а таксама органамі рэгіянальнай і мясцовай улады. Іх мэта – стварыць спрыяльныя ўмовы для росквіту культуры і мастацтва і павысіць эфектыўнасць іншых сфер жыцця.

Культурныя стратэгіі могуць распрацоўвацца таксама для таго, каб лепш зразумець значэнне культурных устаноў (музеяў, тэатраў, музычных устаноў, універсітэтаў і прыватных культурных арганізацый) у межах агульнанацыянальнай або мясцовай стратэгіі.

Ніжэй прыведзены некаторыя ключавыя мэты распрацоўкі нацыянальнай, рэгіянальнай або мясцовай культурнай стратэгіі:

  • вывесці культуру на пярэдні план (заданне Міністэрства культуры і яго аддзелаў), дэманструючы ролю культуры ў многіх іншых сферах жыцця, і падкрэсліваючы неабходнасць улічваць культуру і крэатыўнасць у планах і мэтах іншых міністэрстваў і зацікаўленых бакоў;
  • вызначыць ролю культуры для нацыянальных, рэгіянальных і мясцовых органаў улады;
  • сфарміраваць доўгатэрміновае бачанне культуры і крэатыўнасці, якое падкрэслівае патэнцыял культуры ў развіцці эканомікі, умацаванні самабытнасці і сацыяльнай згуртаванасці;
  • узгадняць правілы належнага кіравання культурай шляхам устанаўлення празрыстых, усёабдымных і калегіяльных прынцыпаў прыняцця і фармулявання рашэнняў у сферы культурнай палітыкі;
  • прапаноўваючы канкрэтныя і неабходныя рэформы культурнай палітыкі, вызначаць кароткатэрміновыя прыярытэты і асноўныя мерапрыемствы для адраджэння культурнага і крэатыўнага сектараў і раскрыцця патэнцыялу для аднаўлення гарманічнага грамадства.

Працэс распрацоўкі культурнай і многіх іншых стратэгій часта важней самога выніку, таму неабходна распрацаваць працэс, які:

  • прыцягвае асноўныя зацікаўленыя асобы і партнёраў;
  • з'яўляецца адкрытым і празрыстым;
  • уключае ў сябе кансультацыі і абмен ідэямі;
  • павышае дасведчанасць грамадскасці аб культуры і крэатыўнасці;
  • ахоплівае людзей з рознай адукацыяй, розных прафесій і з розных рэгіёнаў.

Людзі павінны адчуваць адказнасць за працэс і, у перспектыве, за канчатковы вынік.

Якасны працэс арганізаваць няпроста – гэта адымае шмат часу і можа суправаджацца блытанінай і мітуснёй. Але яно таго варта. Таму важна мець выразную структуру кіравання:

  • мэтавая або працоўная група прадстаўнікоў як дзяржаўнага, так і прыватнага сектараў,
  • міждэпартаментная кансультатыўная група, якая аб'ядноўвае міністэрства і дэпартаменты культуры, адукацыі, эканомікі, турызму, замежных спраў і г.д.,
  • кансультацыі з шырокай грамадскасцю, на якіх прадстаўляюцца прамежкавыя вынікі, і якія служаць пляцоўкай для грамадскіх абмеркаванняў.

Каб забяспечыць празрыстасць працэсу і прыцягнуць асноўныя зацікаўленыя бакі, працэс распрацоўкі стратэгіі павінен суправаджацца мэтанакіраванай камунікацыйнай стратэгіяй, у якую ўваходзяць вядзенне сайта і старонкі ў сацыяльных сетках, на якіх павінна размяшчацца актуальная інфармацыя аб працэсе ў цэлым, рабочых дакументах і асноўных партнёрах, а таксама прадастаўляцца магчымасць пакідаць свае водгукі і пажаданні падчас грамадскіх кансультацый.

Нарэшце, хто павінен удзельнічаць у працэсе распрацоўкі культурнай стратэгіі? Згодна з вядомай максіме, у гэтым працэсе павінны прымаць удзел як мінімум дзве групы людзей: тыя, якія павінны быць задзейнічаны, і тыя, якія хочуць гэтага. Чым больш людзей будуць удзельнічаць у гэтым працэсе, тым больш легітымным ён будзе. Актыўная падтрымка зацікаўленых бакоў не дазволіць новым урадам і адміністрацыям проста адмахнуцца ад такой стратэгіі, што будзе садзейнічаць устойліваму развіццю і стабільнасці ў галінах культуры і крэатыўнасці. 

Расказаць сябрам