‘Գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք Երևան 2012”

Ամփոփում

Գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք տիտղոսը տրվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից`ի նշան աջակցության գրքերին և ընթերցանությանն առնչվող ծրագրերի և տպագրության ոլորտի նվիրյալների:

2012 թվականին Հայաստանը տոնեց հայկական առաջին տպագիր գրքի 500-ամյակը: Երևանը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք ընթերցանությունը խրախուսող արշավը սկզբնականորեն նախատեսված էր ընթերցողների նվազող թիվը բարձրացնելու համար:

Ավելի ուշ ծրագրի համադրույթը փոփոխության ենթարկվեց և սկսեց խորհրդանշել Հայաստանում վերջին 500 տարվա մշակութային և հոգևոր նվաճումները: Արշավի համընդհանուր նպատակն էր ընթերցանությունը դարձնել հայկական մշակույթի առաջնահերթություններից մեկը, վերականգնել գրականության դերն ու կարևորությունը հայ հասարակության մեջ:

Արշավի նկարագիրը

Արշավը մեկնարկեց 2012 թվականի ապրիլին և տևեց ութ ամիս: Արշավի հիմնական թիրախային խումբն էին հանդիսանում երեխաներն ու երիտասարդությունը: Գրքի համաշխարհային մայրաքաղաքը իր շուրջը համախմբեց գրադարանավարներին, հրատարակիչներին, գրողներին, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին, տեղական ինքնավար և պետական կառավարման կառույցներին, մասնագիտական ընկերակցություններին,/լրագրողներ, նկարիչներ, գրադարանավարներ/:

Արշավի կարգախոսն էր « ԱմրաԳրիր քո ապագան»

Ստորև ներկայացված են արշավի ընթացքում տեղ գտած միջոցառումները:

Բացօթյա և փակ տարածքներում տեղի ունեցող միջոցառումներ, որոնց նպատակն էր երիտասարդ ընթերցողներին իրազեկելը և քաղաքացիներին ընթերցանության ու հասարակության հետ աշխատանքի շուրջ համախմբելը: Նման միջոցառում էր բացօթյա ընթերցանության փառատոնը, որտեղ մարդիկ նվիրաբերում էին գրքեր սահմանամերձ գյուղերի և քաղաքների գրադարաններին:

Փորձագետների հետ միջոցառումների թվին են պատկանում այն գիտաժողովները, աշխատաժողովները, համաժողովները, որտեղ մասնակիցները քննարկում էին հեղինակային իրավունքին, թարգմանությանը, խոսքի ազատությանը, եղեռնին առնչվող հարցեր: Սույն միջոցառումների հիմնական նպատակն էր օրենսդրության դաշտի, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակություն-կառավարություն երկխոսությանն առնչվող տեղեկատվության, սահմանակարգային փոփոխությունների մասին նորությունների փոխանակումը: Նման միջոցառման օրինակ է ԻԿՕՄ-ի կրթության և մշակութային գործունեության միջազգային կոմիտեի 41-րդ գիտաժողովը, Գրողների համահայկական վեցերորդ համաժողովը, որին մասնակից էին 22 երկրից սփյուռքի ներկայացուցիչներ:

«Հայկական արվեստը և մշակույթը» միջազգային առաջխաղացման արշավի մասն էին կազմում միջազգային ցուցահանդես-վաճառքները, փառատոները, ցուցահանդեսները, որոնց հիմնական նպատակն էր միջազգային հանրությանը հայ մշակութային ժառանգության մասին իրազեկելը, ինչպես նաև` հայ գրականության ընթերցանությունը ողջ աշխարհում խրախուսելը: Նմանատիպ միջոցառում էր Բոլոնիայում կազմակերպված գրքի միջազգային տարեվաճառը, որտեղ Հայաստանը ներկայացրեց երեխաների ազգային գրականությունը և կազմակերպեց հատուկ միջոցառումներ` նվիրված հայկական առաջին գրքի 500-րդ հոբելյանին:

Նախաձեռնության հովանավորներն էին ՄԱԿ-ը, Սփյուռքի հիմնադրամը, մասամբ` Երևանի քաղաքապետարանը: Ուշագրավ է, որ ֆինասնավորման մեծ մասը /Սփյուռքի, միջազգային հասարակական կազմակերպությունների կողմից/ հատկացվեց արշավի մեկնարկից հետո:

Հանրության հետ հաղորդակցությունը հիմնականում ընթացավ ազդագրերի, սոցիալական կայքերի և գովազդների միջոցով, ինչպես նաև գրադարանների և տեղային լրատվական կայքերի օգնությամբ

Արշավի կիզակետում էին միջոցառումները և ակտիվ գործելու կոչը, և ոչ թե պարզապես մարդկանց իրազեկելը: Երիտասարդության մեծ մասը ներգրավված էր միջոցառումների կազմակերպմանը: Մշակույթի նախարարությունը` Երևանի քաղաքապետարանի հետ մեկտեղ, խրախուսում էին երիտասարդներին և կրթական հաստատությունների անձնակազմին /ուսուցիչներ, գրադարանավարներ/ նախաձեռնությունը վերցնել իրենց ձեռքը և գործել իրենց տեսլականին ու ճաշակին համաձայն: Արդյունքում ստացվեց անմիջական, նորարարական ընտրարաշավ, որով մասնակիցները հպարտացան որպես համազգային աշխատանքի արդյունք:

Այն հանգամանքը, որ ընթերցանությունը, արվեստը, գրականությունը, ինչպես նաև` ծնողների, ուսուցիչների, գրադարանավարների կողմից կազմակերպվող ինքնազարգացնող ընթերցանության ծրագրերը և միջոցառումները գտնվում էին հանրության կենտրոնում, վճռորոշ էր ընթերցանությանը ժողովրդականություն հաղորդելու և մշակութային իրազեկությունը խթանելու գործում: