content
Դասախոսություն 1. Ի՞նչ է մշակութային լրագրությունը:
Անունս Մայա Ջագգի է: Ես մշակույթը լուսաբանող, բրիտանացի մրցանակակիր լրագրող, քննադատ եմ, և ավելի քան 25 տարի է, որ գրում եմ Guardian, Financial Times Weekend, Economist, Newsweek եվ այլ առաջատար համաշխարհային պարբերականների համար։ Ավելի քան մեկ տասնամյակ ես արվեստագետների դիմանկարներ էի գրում եվ հանդես էի գալիս որպես գրախոս Guardian Review-ում, ութ տարի Guardian-ի միջազգային լրատվության խմբագրությունում աշխատելուց հետո։ Ես լուսաբանել եմ մշակութային իրադարձություններ հինգ մայրցամաքներից, հարցազրույց եմ վերցրել արվեստի ոլորտում ականավոր կամ նոր ճանաչում գտնող հարյուրավոր գործիչներից, այդ թվում՝գրականության ոլորտում 12 Նոբելյան մրցանակակիրներից:  2017-ին որպես ավագ փորձագետ ես վարել եմ ԵՄ- Արեվելյան գործընկերության ծրագրի պիլոտային ուսուցման՝ «Մշակութային լրագրության սեմինարներ» դասընթացը Վրաստանում, Մոլդովայում եվ Ուկրաինայում։ Այստեղ ես ներկայացնում եմ մասնագիտական մշակութային լրագրության միայն մի շարք հիմունքներ:

Ի՞նչ է մշակութային լրագրությունը: Մշակութային լրագրության առաջնային խնդիրը արվեստներն ու ստեղծարար գործունեությունն են, ինչպես նաև այն անհատները, հաստատություններն ու քաղաքականությունները, որոնք իրականացնում են կամ հնարավոր են դարձնում այդ գործունեությունը: Սովորաբար, արվեստներ ասելով, հասկանում ենք գրականությունը, տեսողական արվեստները, երաժշտությունը, կինեմատոգրաֆը, թատրոնը և պարը, լուսանկարչությունը, ճարտարապետությունը և դիզայնը: Դրանք վերաբերում են թե՛ «բարձր մշակույթին» (արվեստի ավանդական ձևերից շատերը), թե՛ «փոփ մշակույթին» (որը մի ժամանակ հայտնի էր «ժողովրդական արվեստ» անունով): Մշակույթը նույնիսկ ընդգրկում է զանգվածային ժամանցի ձևերը՝ ժողովրդականություն վայելող ֆիլմերը, ռադիոն, հեռուստատեսությունը և համակարգչային  խաղերը: Ավելի լայն սահմանումը կարող է ներառել ամեն բան՝ այգեգործությունից և խոհարարական արվեստից մինչև քաղաքաշինություն և նորարարական տեխնոլոգիական սթարթափեր:

Մշակութային լրագրության խնդիրներն ընդլայնվել են մշակույթի և հասարակությունում դրա ունեցած դերի մասին մեր ընկալումների զարգացմանը զուգահեռ: Այս ընկալումը նոր ուղղությունների ներքո ձևավորող մտածողներից են Էդվարդ Սաիդը, Ջորջ Ստայները, Ումբերտո Էկոն և Ստյուրատ Հոլը: Հիմա մենք խոսում ենք «մշակութային պատերազմների» և «մշակութային տեղաշարժերի» մասին, որոնք և առաջ են մղում քաղաքական և սոցիալական փոփոխությունները: 21-րդ դարում ավելի ու ավելի է ընդունվում արվեստների ոլորտի դրական տնտեսական ազդեցությունը աշխատատեղերի ստեղծման, տնտեսական աճի, զբոսաշրջության, արտահանումների և զարգացման առումներով, ինչպես նաև արվեստների դերը որպես սոցիալական խնդիրները լուծելու և արժեքները փոխանցելու միջոց: «Մշակութային և ստեղծարար արդյունաբերությունները» ներառում են ավանդական արվեստները, կիրառական արվեստները և ստեղծարար նորարարությունը: ԵՄ-ն նաև ճանաչում է արտահայտման ազատությունը, այդ թվում նաև արվեստների միջոցով արտահայտման ազատությունը՝ որպես անհատների ինքնակայացման և ինքնավարության խթանման կարևոր գործոն և «էական տարր հասարակությունում անհատական ինքնության զարգացման և դրսևորման համար»:

Ոմանք, այդ թվում նաև բազմաթիվ արվեստագետներ, նախընտրում են շեշտել արվեստի ներակա արժեքը, ոչ նրա տնտեսական կամ սոցիալական օգուտները: Այնուամենայնիվ, տնտեսական կարևորության մասին փաստարկները կարող են օգնել հիմնավորել հանրային ռեսուրսների հատկացումը և քաղաքականությունները՝ միտված արվեստների զարգացմանը, ինչպես նաև ձևավորել ԶԼՄ-ներով լուսաբանման այնպիսի պրակտիկա, որը կարող է ազդել քաղաքականություն մշակողների վրա և լսարաններ ձևավորել արվեստների համար: Մասամբ այս տնտեսական արժեքի գիտակցմամբ է, որ ԶՄԼ-ներում մշակութային իրադարձությունների լուսաբանումը դուրս է եկել «Արվեստներ և գրականություն», կամ «Մշակույթ» բաժիններից, և հիմա մշակութային խնդիրներն արծարծվում են «Նորություններ», «Բիզնես», «Մեկնաբանություններ և կարծիքներ», «Ճանապարհորդություն և կենսակերպ» բաժիններում:

Կիսվել ընկերների հետ